Aktris Jamie Lee Curtis’in birlikte yazdığı “Doğa Ana” filmi, Catch Creek, NM’de yaşayan birkaç kadın, hayali kasabalarını ele geçiren bir petrol çıkarma şirketi olan Cobalt’a karşı savaşıyor. Bunların arasında, çocuğunluğunda babasının bir petrol sondaj kulesi tarafından ezilmesini izleyen Nova da var. Şimdi 20’li yaşlarında, hayatında şüpheli bir su temizleme işlemini teşvik eden firmayı sabote etmeye adadı. 8 Ağustos’ta Titan Comics, Curtis’e benzediği bir karakterin bir çizgi roman uyarlaması yayınlandı; 64 oyuncu, sinemayı yönetmenin yanı sıra, sonunda Kobalt’ın varisi Cynthia Butterfield’ı da oynamayı planlıyor.
Proje, Curtis’in 19 yaşında olduğu bir vizyondan doğduğu: Arabanın ön camına bir kırık parçası parçalandıktan sonra, bir rüzgar fırtınası sırasında bir cesedin minik kayalarla dövüldüğünü hayal etti; Bir tünel oluşturmak için bir dağın uçtuğunu ve arazinin yaralanmasının bir dizi doğal felaketi tetikleyeceğini hayal etti, “durumu düzeltilene kadar” diyor, “sırasında tamir edene kadar.”
Böyle bir onarımın süresi elbette kısadır. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin Mart ayında yazdığı gibi, “Herkes için yaşanabilir ve sürdürülebilir bir gelecek güvencesi almak için hızla kapanan bir fırsat penceresi var.” (Amerika Birleşik resimlerinde karbon emisyonları geçen yıl arttı.) Bunu daha önce de duymuştuk: Eğer rotayı hemen değiştirirsek, biz ve diğer sayısız tür öleceğiz.
Yaklaşan kıyamet, beyazperdede sürükleyici anlatılara ev sahipliği yapan ancak konu çevre felaketi olduğunda, bu tür hikayeler genellikle izleyici ile tasvir edilen felaketler arasında mesafe yaratmıştır: Adam McKay’in “Don’t Look Up” (2022) adlı hicivini düşünün. Dünya’ya doğru hızla yaklaşan bir asteroit, iklim krizinin bir metaforu haline geliyor ve izleyicileri de karakterlerinin çoğunluğu kadar kayıtsız ayrılıyor. “Yarından Sonra” (2004) filmi Buzul Çağı’nın ikinci gelişinden, her ikisi de distopya olan “The Last of Us” (2023) filminin mantar kaynaklı zombi kaosuna kadar, ekolojik felaketin ardından pek çok yapıya serpinti görüldü. bizimki gibi hayal edilemeyecek kadar abartılı. Diğer daha sessiz dramalar, daha büyük bir sorunu temsil etmek için küçük bir kasabayı kullanıyor; “Erin Brockovich” (2000), ancak daha yakın zamanda Pennsylvania kırsalındaki hidrolik kırmayla ilgili “Vaat Edilen Topraklar” (2012) ve “Karanlık Sular” (2019), DuPont’un Batı Virginia’daki çalıştırılan atıkların boşaltımını ifşa eden gerçek hayattaki avukat . Bu tür olaylar düzenli olarak meydana geliyor ama yine de bu filmlerin başkaları olup bitiyor, yalnızca memleketinin bir kahramanı tarafından düzeltilebilecek hikayeler gibi gösteriliyor.
Zor bir özet: insanların izlediği çevre odaklı bir film yapmak, aynı zamanda yüzleşilemeyecek kadar zorlu görünen bir sorunla ilgilenmeye ilham vermek. Ancak, dünyanın korunmasını sınırlama kısıtlamasına bir bozulma filminin kinayelerini ortadan kaldıran iklim kaygısı ikilemini ele alan yeni bir tür (çevresel aksiyon sineması veya eko-gerilim) ortaya çıkıyor. Bu tür çalışmaların bizi koltuğumuzun getirdiği ve merak edebildiğimiz neden oluyor: Bu insanların geleceğimizi güvence altına almayı başarabilir mi? Ve sonra belki yapabilir misin?
“Bir Boru Hattı Nasıl Patlatılır” (2022) adlı bölümde 20’li yaşlarında bir grup, Batı Teksas’ta bir araya gelmek için liderlik yaptığını söylüyor. Bomba yapmalarını izliyor, hayatlarının fosil yakıt endüstrisi tarafından nasıl mahvolduğunu öğreniyoruz (Xochitl’in annesinin aşırı sıcak dalga havasında öldü; Dwayne ve ailesi, bir petrol şirketi ayrıcalıklı bir hak iddia etmesinden sonra taşınmak zorunda kaldı). Filmin yazarları Ariela Barer, Daniel Goldhaber ve Jordan Sjol, senaryolarını İsveçli insan-ekoloji araştırmacısı Andreas Malm’ın 2021 yılında ortaya çıkan aynı isimli kitaba dayandırdılar. Ayrıca, çevreci grup Earth Liberation Front hakkında bir belgesel olan “If a Tree Falls” (2011) ve daha az beklenen, Brad Pitt ve George Clooney’nin kumarhanede çalındığı “Ocean’s 11” (2001) belgeselinden de yararlandı.
Ancak bu sefer kahramanlarımız gösterişli ve hatta yetenekli değiller, sadece bikmiş durumdalar. Sinema İzlandası “Savaştaki Kadın” (2018)’da, Halldóra Geirharðsdóttir’in canlandırdığı 50 yıllık koro öğretmeni Halla, boş ateşlemeli bir alüminyum dökümhanesine yakıt sağlayan elektrik hatlarını keserek yapabiliyor. (Jodie Foster, Batı Amerika’da geçen yakında gelecek bir İngilizce uyarlamasında yönetmenlik yapmayı ve başrolde yer almayı planlıyor.) Sıradan insanların Big Pollution’ı ele aldığı bir başka lider film, Kelly Reichardt’ın kuşatılmış Oregonlu üçlünün yer aldığı “Night Moves” ( 2013) filmi. Bir hidroelektrik barajını patlatmak için bir araya gelen bir spa çalışanları (Dakota Fanning), bir çiftçi (Jesse Eisenberg) ve eski bir denizcilik (Peter Sarsgaard). Bu filmin onun yerinde, kötü adam kötü bir deha değil, her zamanki gibi işler sürdüren endüstriyel bir güç.
Büyük bütçeli formüllere rağmen – karakterlerin planlarını başlatmak için yarıştıkça gerilim artıyor – bunlar, taktik lojistiğin risk altında görüntü görüntüleri ile iç içe geçen kadın merkezli bağımsız filmler: Halla, damlayan buzulların arasında saklanıyor; “Boru Hattı” karakterleri geniş, kahverengi kırsalların önünde küçücük görünüyor. İnsan doğasının gizemli, kötü niyetli gücüyle karşı karşıya gelen geçmişin eko-korku filmlerinin aksine (M. Night Shyamalan’ın “The Happening” filmi gibi)[2008]veya Alex Garland’ın “Annihilation” şarkısı[2018] ), burada kaygı verici olanın öğrenilebilmesidir. Curtis, “Yazdığım her şey – kara buz, kasırgalar, kasırgalar, dolu fırtınaları – oluyor” diyor. “Bir filmdeki görselleri güçlendirebilirsiniz ama hepsi artık her zaman orada.”
Artık iklim krizinin kişisel karbon ayak izlerimizi ölçerek veya gidiş geliş gelişmelerimizi uyarmak için ağaç dikerek çözülmeyeceği başlatıldı. Ama hala var olan yaratıcımız hedefe yönelik kolektif insanı çözümün parçası olmayı arzuluyoruz. Filmde rol alan 24 yaşındaki oyuncu, Barer ve ortak yazarlarının pandemi sırasında filmler üzerinde çalışmaya başladıklarını ve kendilerini “tamamen güçsüz hissettiklerini” söylüyor. Grup, Malm’ın kitabını uyarlamaya karar verdiğinde, “Birdenbire elimiz kolumuza bağlı olarak bir endüstrinin ıslahatını beklemektense tutulabilecek bir şey varmış gibi davrandık.” Bu filmlerin izlenmesinin asıl heyecanı budur: Kahramanların doğru yaklaşımı benimseyip başarmadıkları ya da başarılı olup olmadıkları değil, dünya yanarken onların bir şeyi, herhangi bir şeyi denediğini görmenin tatmin edici olması.
