SANATÇI Henrike Naumann televizyonda “Çakmaktaşlar”ı ilk gördüğünde, Amerika Birleşik Devletleri’nde hayattan nasıl kurtulduğunu ele geçirdiğini. Bu, 1990 yılında, o 6 yaşındayken ve Berlin Duvarı yeni yıkılıp, büyüdüğü Doğu Almanya kasabası Zwickau’yu daha önce erişilemeyen Batı medyası ve ürünleriyle doldurmuştu. Naumann’a göre, 1960’ların klasik çizgi filminin ilkelci tüketici kültürü fantezisi yabancı ve heyecan vericiydi; Gösteriyi daha yakın bir zamanda bir yetişkin olarak yeniden ziyaret ettiğinde, Alman Demokratik Cumhuriyeti’nin Marksist doktrininin emek sömürüsü olarak kınayacağı vinç ve çöp sıkıştırıcı olarak çalışan dinozorların sahneleri karşısında şok oldu.
Şu anda 38 yaşında olan ve Berlin’de yaşayan Naumann, “Bugünlerde Doğu Almanya, Taş Devri kadar eski görünüyor” diyor. Yine de, geçen sonbaharda Queens’teki SculptureCenter’da açılan Amerika Birleşik resim’ndeki ilk kişisel sergisi “Yeniden Eğitim”e musallat oluyor. Kasvetli bir arka galeride, tamamı Bedrock’ta evi olacak, kürk kilimler ve bir kemik telefonla muhafaza edilmiş, mağara benzeri bir oturma odasını yeniden inşa etti. Mobilyaların çoğu, eBay gibi tedarik edildi ve 1980’lerin sonunda ve 90’larda, Almanya’nın yeniden birleşmesi sırasında tasarlandı. Naumann, bu kaçık postmodern tasarımların Zwickau’ya gelişimini, o zamanlar eski Komünist blokta yaygın olan Bauhaus sonrası işlevselcilikten kesin bir şekilde bırakarak hatırlıyor. “Birdenbire üçgen dolaplar, çılgın oyuncaklar mobilyalar ortaya çıktı” diyor. “Çocukken çok severdim çünkü çizgi filmden fırlamış gibi. Politikayı anlamadım ama estetik bir değişim olduğunu gördüm.”
Yeniden yola çıkmaya bugün eski bir tarih gibi geliyorsa, otuz yıl önce Almanya’yı yerleştirmelerin çoğu devam ediyor: Ülkenin doğu yarısı, gelirden işsizliğe kadar birçok ekonomik ölçümde geride kalıyor. Oradaki pek çok seçmen, küresel egemenlik tarafından terk edilmiş hissederek aşırı sağcı, göçmen düşman Alternatif für Deutschland (Almanya için Alternatif) partisine akın etti. Doğu Almanya’nın Zwickau veya eski Doğu Berlin gibi yerlerde tartışılan bu tür fanteziler için Almanca bir kelime vardır: ostalji, bir portmanto ost(“Doğu”) ve nostalji (“nostalji”). Genellikle Doğu Alman kabare sanatçısı Uwe Steimle’ye atfedilen bu hareket, 2000’lerin başında, Gerhard Schröder’in şansölyeliği altında eski Doğu Almanya halkının büyük yapılarının yıkıldığını ve sosyal güvenlik ağı dağıtımlarının görüldüğünde yaygınlaştı. “Sonnenallee” (1999) ve “Elveda Lenin!” (2003) Doğu Almanya’yı doğal bir zemin olarak duygusallaştırdı. Geriye kalan Komünist kalıntıların turistik kitsch’in kalıntıları haline geldi: Artık Berlin’in sınırlarını, artık üretilmeyen hantal bir araba olan Trabant’ta gezinti izni yaptırılabilir ve geniş kenarlı bir çizgide hala görünen bir yaya olan Ampelmann şeklindeki buzdolabını genişletmeleri satın alınabilirler. oradaki trafik ışıklarında.
Naumann’a göre bu tür bir fetişleştirme, geçmişle hesaplaşmanın çok gerisinde kalıyor. Bunun yerine, tarihsel bir baş etkileme duygusu uyandırarak ostaljiyi istikrarsızlaştırmayı amaçlıyor. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden hemen önce, Ocak 2022’de Moskova’daki Tretyakov Galerisi’ni ziyaret eden bir başka yakın tarihli sergisi “Ostalgie”de duvara monte edilmiş postmodern mobilyalar ve yere serilen geometrik desenli duvar kağıtları yer alıyordu: yan geçiş devrilen oda. “Sistem değiştinde veya bir durum sona erdiğinde nasıl hissettiğinin mekansal bir temsiliydi” diyor.
DİĞER SANATÇILAR, Doğu Almanya’nın hatıralarını benzer şekilde nostaljik özlemi sarsacak şekilde canlandırıyorlar. Çalışmalarında, mobilya, giysi veya ev aletleri gibi çocuklar gibi en yakın oldukları yapılar, çözülmemiş ideolojik çatışmaları simgeliyor. 40 yaşındaki sanatçı David Polzin, birkaç yıldır komünizm sahibi tasarımın mirasını araştırıyor. Doğu Berlin’in bir banliyösünde birlikte büyüdüğü Modernist mobilyaları anımsayarak, bu kalıntılar arasında arar ve oradaki kalabalığın gösterileri sokaklardan alır. Duvarın yıkılmasından sonra, birçok Doğu Alman, daha önce ellerinde olmayan şeyleri almaya heveslendi ve bu nedenle, Batı mallarına yer açmak için ahşap laminat masaları ve çelik boru sandalyeleri attılar. 2021’de Weil am Rhein’daki Vitra Tasarım Müzesi’nde açılan “German Design 1949-1989: Two Country, One History” sergisinin küratörlerine göre, kolektivizasyon şu anda bile çoğu ürün tasarımının hafife alınmasını sağladı. imzasız, bu da onları çağdaş antikaların terk edilmesi Batı Alman muadilleri tarafından üretilenlere göre daha az arzu edilir hale getirildi.
Yanıt olarak Polzin kendi fantezi arşivlerini oluşturmaya başladı. 2012’de, bir GDR endüstriyel sandalyesinin çelik ayaklarını ve vinil oturağını plastik monoblok Batı Almanya şezlongunun sırtı ve kollarını ile birleştirerek sokak buluntularından birini söktü. Polzin o kullanıcıları beri 100’den fazla benzer çalışma yaptı: “Yeniden birleştirilmiş mobilya” olarak adlandırdığı sonuçlar acele garipyle dikilmiş ülke için bir metafor olarak görüyor. “Bir sandalye, karmaşık sorunları ortaya çıkarmak için basit bir araç” diyor ve çağdaş Almanya’nın bu yapıları kadar istikrarsız olduğunu öne sürüyor.
Berlin’de yaşayan 40 yaşındaki sanatçı Constantin Hartenstein, babası Batı’da profesyonel danışmanlık aramak için Brandenburg’daki evlerinden kaçtıktan sonra 5 yaşındaki annesini sorgulayan Stasi veya Doğu Alman gizli polisi hakkında aldığı hikayeleri hala hatırlıyor. Hartenstein, son heykellerinde, büyükbabasının marangozluk için kullandığını uyarıları hatırladığı, GDR’de endüstriyel cilalar için yoğun gök mavisi bir pigmenti kullanıyor. VEB Farben und Lackfabrik Leipzig (artık feshedilmiş bir devlet boya ve vernik fabrikası) tarafından üretilen ölü stok pigmentini, duvarlardan ve tavandan mavi sivil kabartma panellerin sarktığı Kunstverein Dresden’deki 2022 sergisinde kullanmak üzere eBay’de satın aldı. Kendini queer olarak tüketen Hartenstein, bir işletim yüzeyini Doğu Almanya’daki bir gey gezinti yerinin ön cephesinden yaptı; 1980’lerin queer dergilerinden taranan ve işlenen görüntülerle başkalarını oyarak, yeniden birleşmiş durumda büyük ölçüde unutulmuş bir alt kültür görünümü görünürlük getirdi. “Ostalgie’yi hayalet bir uzuv olgusuna benzetiyorum” diyor. “Asla tam olarak deneyimleyemediğim bir geçmişi yeniden ziyaret ediyorum.”
Beyaz bir galeri alanında parlak mavinin şok edici varlığı, Doğu Almanya’nın renksiz bir yer olarak onune de karşı çıkıyor. 42 yaşındaki Norveçli Pakistanlı misafir Benjamin A. Huseby, Oslo dışında genişken, Doğu Berlin’in egzotik bir cazibesi olduğunu hissetti. 2016 yılında, şu anda şehirde yaşayan Huseby, Batı Almanya’nın sanayi merkezi olan Ruhr Vadisi’nde büyüyen Türk göçmenlerin çocuğu Serhat Işık ile moda markası GmbH’yi kurdu. Marka, Doğu ve Batı klişelerini birbirine karıştıran bir erkek giyim koleksiyonuyla piyasaya çıktı: İş ve spor kıyafetleri, PVC gibi ölü stok endüstriyel kumaşlardan dikiliyordu. Şirketin çekicile ve topla logosu hem Sovyet amblemini hem de Ruhr madenciliği firmalarını çağrıştırıyor ve Almanya’daki bagaj için yasal olan adı o kadar anonim ki neredeyse idari görünüyor. Huseby, “Alman endüstriyel ve bürokratik süreçten her zaman çok ilham aldık” diyor. “İnsanlar gri, donuk giysiler veya mimari görüntülerde, onu Doğu ile koruyorlar, ancak bu, Batı’nın uzamasına kadar.” GmbH, Demna’nın direktörlüğü dahil Fransız moda evi Balenciaga’nın eski Sovyetler Birliği’nden yerel moda güncellemesiyle büyük beğeni topladığı sırada bir pazar buldu. Bu tür bir ostalji, Batı’da gerçeklerden kaçmaya can atan ayrılıklar arasında moda haline gelmesine rağmen, bazı genel Komünizm için olumluluk derecelerinin yüksek kaldığı eski Doğu Bloku’nda bulunur.
Huseby ve Işık gibi, sanatçı Sung Tieu da soğuk, bürokratik genişleme Alman göçmenlik sisteminin kendi anılarından, ostaljiyi karmaşıklaştıracak grupları barındırıyor. (Bu bahar, Berlin merkezli 35 yaşındaki Tieu, Brooklyn’deki Amant galerisinde ve Cambridge, Massachusetts’teki MIT’nin List Görsel Sanatlar Merkezi’nde iki kişisel sergi açacak – Amerika Birleşik resmindeki ilk sergisi). Berlin’deki Hamburger Bahnhof’taki 2021-22 sergisi, ölü bir kanala ayrılmış bir grup Doğu Alman dağınık radyosu, ayna cilalı aksesuarları bir odası bozulmamış, beyaz halı kaplı bir zemin üzerinde muhteşem. Telsizler, Tieu’nun doğduğu yıl olan 1987’de doğuda Freital’deki bir çelik fabrikasında iş bulmak için Vietnam’ı terk eden babasından farklı olmayan Vietnamlı taşeron işletmesi tarafından satın alındı. Berlin Duvarı’nın yıkılmasından sonra Tieu, babasına katıldı ve mobilyaların genellikle zorlandığı ve aydınlatmanın flüoresan olduğu göçmenlik bürolarında sayısız gün başardı. “Bu tür alanlardan hem travma hem de bu tür alanlara ait olma duygusunu kaldır” diyor.
Tieu, radyoların “eski nostaljik hedefi olduğunu, ancak ürettiklerini göz ardı ve güvencesiz emeğini ortaya çıkararak, onları daha karmaşık bir tarih aşımı yapmak istiyorum” diyor. Sergiyi ziyaret edenlerin ayakkabılarını giymek kadife halı üzerinde patik veya çoraplı ayaklarla yürümeleri istendi. Nostalji, kaçırılan her şeyin ürettiği koşulların üzerini örtme eğilimi, ancak Tieu’nun çalışması bu koşulları göz ardı etmeyi başarması imkansız.
Naumann da siyasi birikimlerini bulunarak Doğu Almanya tarihi nostaljisini karmaşıklaştırmaya çalıştı. 2012 projesi “Üçgen Hikayeler”, memleketinden bir neo-Nazi teröristin büyümekte olan yatak odasını yeniden oluşturmak için yeniden bağlama zamanından kalma postmodern mobilyalar kullandı. Evvel’in kendisine aitkine çok hayalet bir hayatı nasıl bu kadar farklı bir uygulamaya yol açabileceğini anlamaya yönelik bir girişimdi. Yine de Çakmaktaşlar tablosunda görüldüğü gibi, Naumann’ın arka planında da şakacı bir merak var. Diğer çocuklarla – ve içeriğiyle – yeniden eklemlemeyi paylaşıyor, dehşet verici bir değişimin zamanında çocuk görüntüleme perspektifinden yansıması, diyor. “O kadar bagajım yok” diyor. “Almanya’nın yeniden birleştiğinde çocuğu olduğu için çok naif soru sorma Özgürlüğüne sahibim.”
